Küresel iklim politikalarında yeni bir dönem başlıyor. Avrupa Birliği (AB) ve Çin, karbon piyasalarında iş birliğini güçlendirmeyi hedefleyen Brezilya liderliğindeki yeni koalisyona katılma kararı aldı. Girişim, 7 Kasım’da Brezilya’nın Belém kentinde duyuruldu ve COP30 iklim zirvesi öncesinde uluslararası iklim diplomasisinde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Yeni koalisyonda AB ve Çin’in yanı sıra Birleşik Krallık, Kanada, Şili, Ermenistan, Zambiya, Fransa, Almanya, Meksika ve Ruanda da yer alıyor. İttifakın amacı, ülkelerin karbon piyasalarındaki uygulamalarını ve standartlarını uyumlu hale getirerek ticareti kolaylaştırmak ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasını teşvik etmek.
Brezilya hükümeti, karbon piyasalarının entegrasyonunun COP30’un en önemli çıktılarından biri olacağı görüşünde. Plan kapsamında, karbon ticaretinin izlenmesi, raporlanması ve doğrulanması için ortak standartların geliştirilmesi hedefleniyor. Koalisyon, ilerleyen süreçte diğer ülkelere de katılım çağrısı yapacak.
Avrupa Komisyonu, küresel ölçekte karbon fiyatlandırma araçlarının hızla yaygınlaştığını vurguladı. Dünya Bankası verilerine göre, Haziran 2025 itibarıyla 50’den fazla ülkede 80 farklı karbon fiyatlandırma sistemi yürürlükte bulunuyor. Bu sistemler —emisyon ticareti mekanizmaları ve karbon vergilerini kapsayarak— dünya sera gazı emisyonlarının yaklaşık %28’ini düzenliyor.
AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), kuruluşundan bu yana geçen 20 yılda kapsamdaki sektörlerin emisyonlarını 2005 seviyelerine göre %50 oranında azalttı. Sistem aynı zamanda 250 milyar avronun üzerinde açık artırma geliri yaratarak bu fonların iklim ve enerji projelerine aktarılmasını sağladı.
AB Komisyonu, Nisan 2024’te uluslararası karbon fiyatlandırması ve piyasa diplomasisi üzerine bir çalışma grubu kurmuştu. Bu yeni koalisyon, Avrupa’nın bu stratejik adımını küresel düzeyde pekiştiriyor.
Öte yandan, China International Capital Corporation tarafından yayımlanan bir araştırma notuna göre, Çin’in önümüzdeki beş yılda 17,5 trilyon yuanlık (yaklaşık 2,5 trilyon dolar) yeşil yatırım yapması durumunda, ülkenin 2030 yılına kadar 1,6 milyar ton karbon emisyonunu azaltabileceği tahmin ediliyor. Uzmanlara göre, AB, Çin ve Brezilya’nın öncülük ettiği bu yeni girişim, küresel karbon piyasasında ortak bir dilin oluşması açısından tarihi bir fırsat yaratabilir.
