Avrupa’da karbon piyasasında yıl sonuna doğru yükseliş hız kazandı. Aralık ayında Avrupa Emisyon İzinleri (EUA) fiyatı, son iki yılın en yüksek seviyesine ulaşarak piyasanın 2026’dan itibaren beklenen arz kısıtlamalarına şimdiden fiyatlama yaptığını gösterdi.
Montel verilerine göre, 15 Aralık’ta – mevcut Aralık vadeli kontratının son işlem günü ve yılın son birincil ihalesinde – karbon için taban fiyat 85 €/ton seviyesine yükseldi. Bu rakam, Ekim 2023 ortasından bu yana görülen en yüksek seviye olarak kaydedildi. Gün içinde fiyatlar daha sonra yaklaşık 84,75 €/ton seviyesine geriledi.
Hesaplamalara göre, Aralık 2025 vadeli kontratının 2025 yılı ortalama fiyatı 74,31 €/ton oldu. Bu seviye, 2024’teki ortalama baz fiyata kıyasla yaklaşık %12’lik bir artışa işaret ediyor. Piyasanın odağı ise giderek referans kontrat haline gelmesi beklenen Aralık 2026 vadeli sözleşmesine kaymış durumda. Söz konusu kontratın fiyatı 15 Aralık’ta 87 €/tonun üzerine çıkarak ay başına göre %2,8 artış gösterdi.
Yıllık tatil dönemi nedeniyle önümüzdeki üç hafta boyunca ek karbon kotası ihalesi yapılmayacak. İhalelerin 7 Ocak 2026 tarihinde yeniden başlaması planlanıyor. Piyasa oyuncuları, bu dönemde likiditenin sınırlı kalmasının fiyat oynaklığını artırabileceğine dikkat çekiyor.
Karbon fiyatlarında yıl sonuna doğru görülen yükseliş mevsimsel olarak olağan kabul edilse de, analistlere göre bu kez artışın arkasında daha yapısal faktörler bulunuyor. Piyasa, 2026 yılında karbon arzının daha da sıkılaşacağı ve bunun fiyatlar üzerinde kalıcı bir yukarı yönlü baskı yaratacağı beklentisiyle pozisyon alıyor. Bu görünümde, yatırım fonlarının hâlihazırda biriktirdiği yüksek hacimli uzun pozisyonların yanı sıra, CBAM kapsamında ücretsiz kotaların azaltılmasının ertelenmesine yönelik beklentilerin de etkili olduğu belirtiliyor.
Öte yandan, Aralık ayında Avrupa Komisyonu, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu, 1990 seviyelerine kıyasla 2040 yılına kadar emisyonların %90 oranında azaltılmasını hedefleyen yasal olarak bağlayıcı bir iklim hedefi üzerinde uzlaşmaya vardı. Anlaşma, uluslararası karbon kredileri aracılığıyla %5’lik ek bir azaltıma izin verirken, revize edilen ETS2 sisteminin uygulamasını bir yıl erteleyerek 2028’e kadar uzattı.
2030 yılına kadar Avrupa Emisyon Ticaret Sistemi (AB ETS) kapsamında CO? emisyonlarının ortalama fiyatının 126 €/ton seviyesine ulaşması bekleniyor. Bu tahmin; BloombergNEF, ABN Amro, Refinitiv, ICIS, S&P Global, Aurora Energy Research ve Potsdam İklim Etki Araştırma Enstitüsü (PIK) gibi kurumların öngörüleriyle uyumlu bir konsensüsü yansıtıyor.
Ayrıca CO?’nin ortalama fiyatının 2026 yılında 85 €/ton seviyesine çıkarak yıllık bazda %18,1 artış göstermesi, 2027’de ise üç haneli rakamları aşarak 100 €/tonun üzerine yerleşmesi bekleniyor. Analistler, bu eğilimin devam etmesi halinde karbon fiyatlarının 2030 için öngörülen konsensüs seviyelerine kademeli olarak yaklaşacağını ifade ediyor.
