ABD Başkanı Donald Trump, çelik ve alüminyum ithalatına uygulanan tarifeleri ikiye katlayarak küresel ticaret sahnesine sert bir dönüş yaptı. Yarın itibarıyla yürürlüğe girmesi beklenen karar kapsamında, bu ürünlerdeki vergi oranı yüzde 25’ten yüzde 50’ye çıkarılacak.
Trump, bu adımın Amerikan sanayisini ve istihdamını koruma amacı taşıdığını belirtirken, kararın küresel ticaret dengeleri üzerindeki etkileri şimdiden hissedilmeye başladı. Özellikle Avrupa, Çin, Kanada ve Türkiye gibi büyük üretici ve ihracatçı ülkeler için yeni bir belirsizlik dönemi başlamış oldu.
Avrupa’da Endişe Büyüyor
Trump’ın tarifeleri artırma kararına Avrupa’dan sert tepki geldi. Avrupa Çelik Birliği (WV Stahl) CEO’su Maria Rippel, bu hamlenin sadece Avrupa’nın ABD’ye doğrudan ihracatını değil, dolaylı etkilerle Avrupa pazarındaki ithalat baskısını da artıracağını vurguladı. Rippel, “Zaten her üç ton çeliğin biri ithal ediliyor. Şimdi daha fazla ürün Avrupa’ya yönelecek” dedi.
Çin Misilleme Sinyali Verdi
Çin yönetimi, Trump’ın kararına misilleme sinyali verdi. Amerikan Demir ve Çelik Enstitüsü (AISI), tarifeleri “Çin kaynaklı aşırı üretim tehdidine karşı gerekli bir savunma” olarak tanımlarken, Pekin yönetimi önümüzdeki günlerde karşı adımlar atabileceğini açıkladı.
Kanada ile Gerilim Tırmanıyor
ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatında ilk sırada yer alan Kanada da karara tepkili. Washington, alüminyum ihtiyacının yaklaşık yarısını ithal ederken, bunun yüzde 58’i Kanada’dan geliyor. Çelikte ise ABD ithalatının yüzde 23’ü Kanada kaynaklı. Bu tablo, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerde yeni bir gerilimin habercisi olarak yorumlanıyor.
Asya’da Hisseler Düşüşte
Güney Kore ve Vietnam’daki büyük çelik üreticileri, kararın ardından borsada değer kaybetti. POSCO ve Hyundai Steel hisseleri sırasıyla yüzde 3 ve yüzde 6,3 gerilerken, Vietnam’da Hoa Sen Group yüzde 2,8, Nam Kim Steel ise yüzde 3,4 düşüş yaşadı. Güney Kore hükümeti, ABD ile görüşmelere başlayacağını açıkladı.
Türkiye’nin İhracatında Risk Artıyor
Türkiye, 2018’de benzer tarifelerle ABD’ye çelik ihracatında büyük kayıp yaşamıştı. Bugün için ABD’ye ihracat sınırlı olsa da, yeni tarifeler Türkiye açısından dolaylı tehdit oluşturuyor. ABD’ye gidemeyen çelik ürünlerinin Türk pazarına yönelme riski ile Türk ürünlerinin küresel pazarlarda daha fazla rekabet baskısı altında kalması öne çıkıyor.
Ticaret geriliminin artmasıyla birlikte güvenli limanlara yöneliş hızlandı. Altının ons fiyatı 3.355 dolara çıkarak 23 Mayıs’tan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Gümüş fiyatı 3 doların üzerine çıkarken, bakır vadeli işlemleri yüzde 5 artışla pound başına 4,90 dolara yükseldi. Petrol fiyatları da OPEC+ kararı ve Rusya-Ukrayna geriliminin etkisiyle varil başına 64,5 dolara ulaştı.
